Tuesday, November 28, 2023

Qiso wiilkii caasiga Ahaa


 

 

Qiso aad uxanuun badan wiilkii caasiga ahaa ee hooyadiis maagay..

 

Waxaa jirtay hooyo waayeel ah iyo wiil ay dhashay oo guri qudha wada deganaa, wuxuuna qabay xaas aad u xun oo markastaba ku diri jirtay Waalidkiis.
Maalin maalmaha ka mid ah buu wiilkii ka yimid shaqada, wuxuuna galay gurigiisa, isagoo careysan buu qolkii ka soo baxay wuxuuna hadal ku gubay qalbiga naxariista badan ee hooyadiis.
Wiilkii baa hooyadiis ku jees jeesay oo ku yiri “Wajigaada waan dhibsaday ee na keen waxaan ku geyn doonaa meel aad ka sheekeyn doonto”.
Hooyadu meysan garan wuxuu kala jeedo hadalkan wiilkeeda, wuxuuna geeyay buur dheer isagoo go’aansaday inuu cirifka sare ee buurta ka soo tuuro.wuxuuna yiri “Waad ka leexan weysay xaaskeyga ee iska samir maanta ayaa kugu dambeysay dhib dambe oo aad xaaskeyga dhibto”.
Hooyadii oo ilmeyneysa ayaa iyadoo deggan waxay tiri”Waxaad doonto samee laakiin ii ogolow inaan tukado labo rakco oo salaad ah”.
Wuuu ka ogolaaday laakiin markay salaama dhaqsatay baa waxaa wiilkii qeybtuu taagnaa buurta la go’day wuxuuna galay dhulka hoose, isagoo aad u qeylinaya.
Hooyadii baa qeylisay, ilaa ay maqleen dadkii magaalada joogay, waxayna codsatay in wiilkeeda laga soo saaro buurta laakin lama awoodin ilaa loo tagay wadaadkii deegaanka oo sheegay inaysan jirin cid buurtan ka soo hoos bixin karta waayo wuxuu mutay “Abaal marinti caasinta waalidka” wuxuu shiikhu sii raaciyay inay iyada docadeeda ku badbaadin karto oo kali ah.Hooyadii waxay sacbaha u hoorsatay Ilaahay oo kadibna wiilkii isagoo cidna saacidin ka soo baxay buurtii hoosteeda, halkaasna waxaa ku cibra qaataydadki goobta joogay iyo intii qisadan ay soo gaartay.
Wiilkii wuu noolaaday laakiin maawoodin inuu wax ku cabo, ama ku cuno ilaa gacanta hooyadiis maahee, hadii uu qof kale wax ka cuno ama ka cabo si’ kastaba lagama yaabo inuu dhergo.
Sidaasna waxaa ilaahay ku hanuuniyay wiilki oo billaabay inuu hooyadiis u ixsaan falo, walaal hadii aad is-leedahay xoogaa caasin ah baa kugu jirta fadlan  qalbiga fur waalidkaana saacid ileen laantood ma jirneene.

Website Built with WordPress.com.

Monday, November 27, 2023

Qiso Xoolihii La Waayey


 

Qisada 1 aad (xoolihii la waayey)

Waxa laga soo wariyaa Imaamkii waynaa ee Abuxaniifa ilaahay naxariistii janno haka waraabiyee inuu nin u yimid oo uu waydiiyey su’aal cajiiba, wuxuu yidhi; Imaamoow, waxaan lacagtaydii ku aasay dhulka kadibna waan waayey meeshaan ku aasay, waanan baadhay illaa iyo mudo manaan helin ee ii sheeg shiikhoow xagay lacagtaasi taalo? Abuxaniifa wuxuu dhahay; su’aashani maaha mid la waydiiyo culumada fiqiga!! Kadibna imaamkii Abuxaniifa mudo ayuu fakaray, wuxuuna ninkii ku yidhi; saw doonimaysid inaad hesho lacagtaadii, waa inaad tukataa salaad caawa illaa inta qorraxdu kasoo baxayso.

Ninkii waa baxay oo bilaabay inuu tukado salaadii hase ahaatee markuu dhawr rakcadood tukaday ayuu ninkii xasuustay meeshu ku aasay lacagtii kadibna intuu salaadii ka baxay ayuu soo saartay lacagtii. Subaxii ayuu wadaadkii uyimid oo yidhi; Imaamoow, ilaahay khayr haku siiyo sidaad ku garatay inaan lacagta helayo? Wuxuu yidhi; waxaan ogaa inaanu Shaydaan kuu imaanayo kadibna salaada Dhexdeeda kuugu sheegayo

Sunday, November 26, 2023

AGoonkii Guusha Gaaray

 

 

 

WADANI

QISOOYIN

 

WARKA

 

DIINI

Qisada maanta xalqadii 1aad

SHEEKO DAREEN LEH: AGOONKII GUUSHA GAARAY …

Axmed waa wiil dhallinyaro ah da’diisuna ay tahay 17 sano jir, wuxu dhigta Dugsi quraan (Malcaamad) iyo dugsi waxbarasho oo uu aado gelinka dabme, waana arday aad u dadaal badan oo weliba dabeecad furan, dulqaad badan ardayda iyo macalimiinta aad ayay u jecelayeen.

QoyskaAxmedi waa kuwo aad u liita dhanka nolosha oo waa sabool dan yar ah oo aan xolo hanti badan laheyn, waana kuwa ay soomaalida u taqaan dabaqadda hoose, Oday Muuse waa aabbaha guriga waana masuulka keliya ee xilka ka saaran inuu reerkiisa u soo shaqeeyo una keeno wax ay quutaan , waa muruqmaal ku shaqeysta xoogiisa iyo dhididkisa xalaasha ah wuxuu leeyahay gaari gacan oo uu ku xamaasho, wuxuna dhigta halka istaanka basasku yimaadan dadka soo adeegtay ayuu alaabtooda u geeya guryahooda, subaxdi ayuu gurigga ka soo kalahaa wuxuna ku laabta galabki asiga oo kisti uu soo shaqeystay u geeya reerkiisa.

Dhowr jeer ayaa Axmed laga soo eryay iskuulka sabab lacagti iskuulka oo uusan bixin awgeed, maalmo ayuu guriga iska joogi jiray marki uu helo lacagti iskulka ayuudib ugu noqon jiray asiga oo wada lacagti, wuu ogaa Shaafici nolosha ay ku noolyihiin inay aad u liidato balse waxa ka go’need inuu wax barto si uu waalidki iyo walaalihi ka yar uu wax u taro.
Nolosha bani’aadamka ayaa ah mid iska daba wareegta oo hadba meel ka soo muuqata, Soomaliduna waxay ku maahmaahda ”Adduun waa harka labaddi gelin”.
Taas oo micnahedu yahay in aysan jirin adduunka wax toosan maalin kasta waxa dilaaca waa cusub oo hor leh.

Saacaddu waa 10 ee barqanimo waxa loo wada dareeray howl maalmedki maalinta, ardaydi waxay u dareeren iskuulladoodi si ay waxbarashadooda u soo qataan, si lama filaan ah ayaa waxa u billowday dagaal u dhaxeya laba maleeshiyood; waa sida inta badan dhacda dal burburay oo aan dowlad dhexe iyo nidaam iyo kala dambeyn laheyne, waana calaamadaha lagu garto in maalinkasta rasaasta iyo dagaalo ay ka dhacaan.
Bulashada soomaliyeed waa ay la qabsaden gaar ahaan kuwooda ku nool magaala madaxda Soomaaliya ee Muqdisho.

Firxadki iyo kala orodki ayaa halkaa ka billowda nin walboo nafta badbaadso ayuu xaalku marayaa, nasiib daro xabbadihi la is weedarsanaye mid kamida waxa ay haleeshay Oday Muuse, halka ayuuna odaygi reerka ku geeriyooday.Guriga Shaafici waxa taala geeridii aabihiis waa warmooge aan xog ka ahayn waxna ka ogeyn waxaa gadaashiid dhacay, oo iskuulkisa iyo waxbarashadiisa ayuu ku mashquulsan yahay, waa nasiib xumo iyo ayaandaro ku habsatay dalka soomaaliya maxaa hooyo asaay loo saaray? Maxaa ubadbadan aabbe la’aan la dhigay oo agoon lagadhigay? Maxaa naf bani’adam si fudud loo dilay? Axmed waxa u baryay waa cusub oo murug leh kuna qasabtay inuu isaga tago waxbarashadii oodhan malcamadi iyo dugsigi uu dhiganayey , wuxuu u tafo xaytay inuu shaqo helo si uu u caawiyo qoyskiisa , maadaama uu aha curudka reerka ugu weyn wuu ku qasbana inu garab istaago hooyadiis.Muusan garaneyn meel uu wax ka billaabo iyo qof uu ciirsi waydiisto toona, balse hal fikrad ayaa ku soo dhacday maskaxdiisa taas oo ahed inuu ka mid noqdo dhallinyarada ka xoogsata caseeynimada ama (baalash laha).

Axmed dhimashada aabihi waxa ka soo wareegtay 7 maalin, weli wuxu garan la’yahay halka uu wax ka bilaabi lahay ma haysto lacag uu ku iibsado qalabka caseeyaha, wuxu dhex fadhiya qolkisa fikir waa u dheeryahay durufta adduunkane waaay ku hareeresan tahay, daaqada guriga ayuu bilicsaday misne wuxu indhaha ku dhuftay oday u imaan jiray aabbihis; waxaana markiba ku soo dhacday bal odaygaa u tag oo waydiso xooga lacag ah siaad shaqada u billowdo, waa uu ku dhaqaaqay odaygi ayuu ka daba orday asigaoo magacisa ugu yeeraya adeer Cabdi…adeer Cabdi odaygi ayaa gadaal soo eegaymise waaba Axmed oo neef tuuraya ”adee Axmedimaxa kugu dhacay oo aad la neeftureysa?” Axmed aya ugu jawaab celiyay ”adeer adigan dan kaa lahay” ”Haye, wiilkeyga ii sheeg maxaa darnaa?” ”adeer wax daran ma jiran, waad la socota in aabbe geeriyoday adeer waxan ku fikiray in aan hooyo kaalmeyo oo aan ilmaha iga yar aniga wax baro una shaqeeyo ee adeer waxan ka rabay lacag aan alaabta caseeyaha ku soo gato wana kuu gudi doona lacagtaas adeer..” marki uu intas hadalki marinayo ayu oday cabdi oo indhihisa ilmo ku soo istagen ku yiri ” bis adeer macaan hadiba sidaa aad u fikireyso aniga ku gadayo alaabta waxbane deyn kuguma ahan aabbaha wuxu ahay saaxibkeyadigane waxad tahay wiilkeyga oo kale””Mahadsanid adeer ” Axmed oo dhoolacadenayo ayaa sida ku jawaab celiyay.

Adeer cabdi wuxuu ku yiri soo qiimeyso allaabta, Axmed wuxuu u keenay inta ku filan billowga, Axmed waa wiil hawlkar ah oo farxad badan, isagoo lebisan oo dharkiisu u dhaqan yihiin ayuu hawsha soo galaa, wuxuu yeeshay saaxiibo badan oo caseeyayaal ah, wuxuuna yeeshay macaamiil badan oo bartey oo shaqadiisa ladhacay, Suuqii oodhan ayuu noqday shaqsi laga jecelyahay,   muddo markuu shaqeynayey ayuu wuxuu gurigooda hooyadiis uga dhex sameeyey, Miis ay hilibka iyo qudaarta ku gado oo sidii dabakaayo ah, waxaana isa soo kabay dhaqaalihii reerka, wuxuu kale oo iibsaday Axmed ilaa Tobboneeyo Gaari gacan oo maalintii 10 kun ku kireyn jirey qofkaan lahayn, sidoo kale wuxuu maal geliyey caseeyayaal badan isagoo iibsan jirey Jumlada qasacadaha baalashka iyo burushyada   waxna sii saaran jirey.

 Axmedi saga oo aan 12 sanno gaarin ayuu wuxuu noqday nin leh waayo aragnimo ganacsi wuxuuna dib u billaabay waxbarashadiisii habeennimo, Axmed wuxuu ka ilaaliay baahi iyo darxumo 4 carruur ah iyo hooyadood, waa nin isku kalsoon, sidoo kale wuxuu hadda hammigiisu gaarey inuu lacag buuran ku darsado shirkado waaweyn oo suuqleyda aysaaxiibada yihiin leeyihiin.

Axmed ma noqon nin   ku seexda oo suga xoogga hooyadiis ee wuxuu noqday nin ay hooyadiiku seexatay, maahmaah Soomaaliyeed ayaatiraahda ”Agoon ama caqli badnaa ama uur kuusnaa” Axmed wuxuu noqday agoon caqli badan.Shaafici ma noqon nin ku biira kooxaha maleeshiyaadka ah ee ka  faa’iideysta  duruufta danyarta,  Axmed ma noqon mid isu dhiiba quusta iyo mustaqbal xumada oo balwad iyo ciyaalla suuqnimo ku dhaqaaqa shaafici ma noqon  mid  dantiisa  ka dhiga wax aan naf u lahayn  ee wuxuu noqday nin karmeed dirac ah oo naftiisa iyo tan qoyskiisa guntiga u xirtey  guulna gaarsiiyey iyo libin, wuxuu noqday mid hantey qalbiyada dadka oodhan, wuxuu noqday mid walaalihiis u buuxiya booskii aabbahood, wuxuu noqday mid hooyadii u noqda gacanta midig, wuxuu noqday Agoonkii guuleystay  ee gaaray libintiisa.Dedaalaa waa gaara dantiisa, maanta  Axmedwuxuu isku helay, Waxabarasho oo xoogiisa isaga baxsho, nolol xarago iyo xoolo uu xoogsaday iyo farxad aaney qoyskiisu murugo arag, Axmed wuxuu odorasayaa inuu guriga mitirkuubbada ah ee alwaaxa ka samaysan mustaqbalka sar kadhiso.Waxaa jira kuwa iskoolka la dhigan jirey oo Aflagaadeyn jirey oo caseeye caseeye ka daba dhihi jirey, maantana ka barya shaneemada naga bixi iyo sigaar noo gad. Shaqo waa sharaf, qofkuna inuu isku filnaadaa waa guushiisa inuu is liidoo oo waxba qabsan waayaana waa guuldaradiisa.
Axmed wuxuu noqday nin isku filan, dedaalkiisa ayuu ku gaarey ( Waxaan loo dhididin laguma dheefsado)
Facebook

·          

 

"

Top of Form

,

Bottom of Form

 

Qiso Khaatumada Xun.

 








ASaalaamu Calaykum walaalayaal maanta waxaan Rabaa Hadii Alle Idmo InaanHalkaan Ku Soo Gudbiyo Qiso Cajiib Ah Waxayna Leedahay Sidatan.

Waxaa kunoolaa Magaalo Labo Nin Oo Walaala Ah Labada Nin Mid Wuxuu Ahaa Nin Alle wayne Caabuda OO Wadaad Ah Cibaado Badan Midna Waxa UU ahaa Nin Mooryaan Ah OO Iska Tunta oo Aan Tukan Soomin Alle Aan Ka Baqin.

Maalintii Dambe Baa Ninkii Wadaadka Ahaa waxaa U yimid Shaydaan Waxa Uu ku yiri Waryaa Nin Dhalinyara Ah Baad Tahay Maalin kasta Masaajid Baa ku Jirtaa Nolosha Aduunyada maad In Yar Kuraaxaysatid nin XIrxiran Baad Tahay Kadib Ninkii wadaadka Ahaa waxa uu yiri Walee waa Inaad Mar Un raaxatsatid Saa Waxa uu Doontay Khamro intuu Jidka Sii socday Baa wxaa Jiiray Gaari Alle Baan Kamagan Galnay KhaaTumada Xun.

JAAMACADO MISE GOOBO GANACSI?

 D alka Soomaaliya Sanad Kasta Waxaa Ka Qalinjabiye Kumanaan Arday Oo Dhameeyey Dhaman Qaybaha Kala Duwan Kuliyadaha Jaamacadahaas. Waxaa Ma...